Bericht zur Lage / Aanmerkingen over de situatie

Wer in den letzten Wochen, die Nachrichten verfolgt hat, dem wird nicht entgangen sein, dass es in Jerusalem wiederholt zu kleineren Anschlägen kam. Dies nahm die Uni letzten Montag zum Anlass, für die ausländischen Studenten einen kleinen Vortrag über die derzeitige Lage zu organisieren. Einiges von dem möchte ich hier wiedergeben.

Der Referent leitete seinen Vortrag mit dem Hinweis ein, dass Juden und Araber in der selben Stadt verschiedene Dinge sehen können. Wenn ein Jude z.B. durch die Altstadt zum Tempelberg läuft, denkt er an die zwei Tempel, die dort gestanden haben. Ein Araber wird dagegen sieht in dem selben Ort, die Stelle an der Mohammed in den Himmel geritten ist. Beim Mount Scopus wird ein Jude schnell daran denken, dass dort einmal zu einem Massaker an einem Bus voll Krankenschwestern und Ärzten kam. Ein Araber wird, wenn er durch Kfar Sha’ul geht (ein Viertel im Westen Jerusalems) an Deir Jassin (das arabische Dorf, das dort vor der Staatsgründung stand) denken, wo jüdische Aktivisten ein Massaker veranstalteten.

Bevor er dann auf die aktuelle Lage einging, wies er noch darauf hin, dass das Wort „Friedensgespräche“ in letzter Zeit ein recht inhaltsloses Wort geworden sei. Von außen seien sie zwar sehr gewünscht, doch die zwei Lager hier hätten eigentlich beide kein Interesse daran. Von palästinensischer Seite kommt immer das Argument, die Israelis seinen ja nicht wirklich interessiert, sonst würden sie die Siedlungen nicht immer weiter ausbauen, von israelischer Seite wird gekontert, dass auch die Palästinenser wohl kaum ein echtes Interesse daran haben könnten, wenn sie gleichzeitig auch Hamas unterstützten…

Zum Hintergrund des aktuellen Geschehens sagte er, dass es zur Zeit Verschiedenes parallel passiere. Einerseits gebe es Bestrebungen, um die arabische Bevölkerung in Ostjerusalem, die derzeit nur einen „residential“ Status habe, weiter zu integrieren und sie zu gleichwertigen Stadtbewohnern zu machen. Gleichzeitig gebe aus Bestrebungen, um die Al-Aqsa Mosche auf dem Tempelberg zu teilen und einen Teil zu einer jüdischen Gebetsstätte zu machen. Durch letztere Bestrebung sehen die Araber sich bedroht; sie fürchten einen Kontrollverlust über den Tempelberg, was für sie wie ein Angriff auf ihre Existenz im Heiligen Land gleichkäme. Doch auch die erste Maßnahme ist nicht unumstritten. Auf beiden Seiten – sowohl der jüdischen als der arabischen – wird hierüber diskutiert. Ist es eine sinnvolle Maßnahme oder ist sie gefährlich. Sollte man den Arabern eigentlich überhaupt den gleichen Status einräumen? Aber auch umgekehrt: sollte man hierauf eingehen? Wie ist ein solcher Schritt zu bewerten?

Die gemäßigten auf beiden Seiten, so sagte der Referent, seien an einer Entspannung der Lage interessiert, allerdings gebe auf beiden Seiten auch Radikale, die sich jetzt halt wieder zu Wort meldeten. Auf arabischer Seite durch Anschläge; auf jüdischer Seite durch verschärften Siedlungsbau. So sind z.B. vor ca. einem Monat 30 jüdische Familien in den arabischen Stadtteil Silwan gezogen, was dort für viel Unruhe gesorgt hat. Begründet wird es auf jüdischer Seite mit dem Argument, dass es doch lächerlich sei, dass man in Europa überall wohnen könne, im eigenen Land hingegen nicht… Der Referent endete damit, die Lage werde sich vorläufig wahrscheinlich nicht beruhigen, aber es sei auch nicht zu befürchten das eine dritte Intifada ausbreche.

Das klingt jetzt alles sehr aufregend und gefährlich, aber letztendlich merken wir hier nicht viel davon und fühlen uns nicht unsicher. Traurig stimmt die Lage aber schon.

P.S. noch was positives: Esther arbeitet in dem Kindergarten zusammen met Juden und Araber, Christen und Moslems. :-)

___________________________________________________________

Wie de laatste weken het nieuws bijgehouden heeft, zal het niet ontgaan zijn dat er in Jeruzalem een aantal keer een kleinere aanslag is geweest. De universiteit besloot daarom voor de buitenlandse studenten een voorlichtingsbijeenkomst over de huidige situatie te organiseren. Ik wil graag het een en ander daarvan hier weergeven.

De spreker (een professor van de universiteit) begon zijn voordracht met de opmerking dat Joden en Arabier in dezelfde stad verschillende dingen kunnen zien. Als een Jood bijvoorbeeld door de Oude Stad naar de Tempelberg loopt, denkt hij aan de twee tempels die daar gestaan hebben. Een Arabier daarentegen ziet dezelfde plek als de plaats waar Mohammed naar de hemel gereden is. Bij de Mount Scopus zal een Jood er snel aan denken, dat daar ooit een bloedbad heeft plaatsgevonden in een bus vol met verpleegkundigen en artsen. Een Arabier zal, als hij door Kfar Sha’ul (een wijk in West-Jeruzalem) loopt aan Deir Jassin (een Arabisch dorp dat daar voor de oprichting van de staat Israel lag) denken, waar Joodse activisten een slachting aanrichtten.

Voordat hij over de huidige situatie begon te spreken, wees de spreker er nog op, dat het woord “vredesonderhandelingen” de laatste tijd een tamelijk inhoudsloos woord geworden is. Hoewel externe partijen er steeds op aandringen, hebben de twee kampen hier er eigenlijk allebei geen behoefte aan. Van de Palestijnse kant komt altijd het argument, dat de Israëli’s blijkbaar niet echt geïnteresseerd zijn, anders zouden ze niet doorgaan met het bouwen van nederzettingen. Van Israëlische zijde wordt daarop geantwoord dat de Palestijnen ook niet werkelijk geïnteresseerd zijn in vrede, aangezien ze ook Hamas ondersteunen…

Over de achtergrond van de huidige onrust zei de professor dat er momenteel verschillende dingen tegelijkertijd gebeuren. Zo is er de ambitie om de Arabische bevolking in Oost-Jeruzalem, die momenteel slechts een ‘residential’ status hebben, verder te integreren en hen tot gelijkwaardige stadsbewoners te maken. Tegelijkertijd wordt er ook naar gestreefd om de Al-Aqsa moskee op de Tempelberg op te delen en een deel ervan om te vormen tot joodse gebedsplaats. De Arabieren voelen zich hierdoor bedreigd; ze zijn bang de controle over de Tempelberg te verliezen. Dit zou voor hen gelijkstaan aan een aanval op hun bestaan in Israel. Maar ook het streven de Arabieren dezelfde status te verlenen is niet onomstreden. Aan allebei de kanten – zowel de Joodse als de Arabische – wordt hierover gediscussieerd. Is het een zinvolle maatregel of is het gevaarlijk? Moet Arabieren überhaupt dezelfde status verleend worden? Of ook andersom: moet hier op ingegaan worden? Hoe moet deze stap beoordeeld worden?

De gematigden aan beide zijden, aldus de spreker, hebben belang bij een meer ontspannen situatie, maar er zijn aan beide kanten ook radicalen, die nu dus weer van zich laten horen. Aan de Arabische kant door aanslagen; aan de Joodse kant door de toegenomen bouw van nederzettingen. Zo zijn bijvoorbeeld ongeveer een maand geleden 30 Joodse families naar de Arabische wijk Silwan verhuisd, wat daar voor veel onrust heeft gezorgd. Aan de Joodse kant wordt dit gerechtvaardigd met het argument dat het toch belachelijk is dat ze in Europa overal kunnen wonen, maar in hun eigen land niet… De spreker eindigde met de opmerking dat de situatie voorlopig waarschijnlijk niet rustiger zal worden, maar dat we ook niet bang hoeven te zijn dat er een derde intifada komt.

Dat klinkt allemaal spannend en gevaarlijk, maar uiteindelijk merken we er hier niet veel van een voelen ons veilig. Treurig is het echter wel.

P.S. nog iets positiefs: Esther werkt in de crèche samen met Joden en Arabieren, christenen en moslims. :-)